Waarvoor staat Jan garant?

1. INLEIDING

“Ik zeg het liever niet, maar ik sta persoonlijk garant voor een tekort van 1,2 miljoen euro”, antwoordde Jan Smit gisterenavond tijdens de supportersvergadering van FC Volendam op de opmerking van de voorzitter van de Raad van Commissarissen dat het tekort van 1,2 miljoen euro van FC Volendam dit jaar zou kunnen oplopen tot bijna 2 miljoen euro, omdat bonussen moeten worden uitbetaald als de club in de Eredivisie blijft. Met dit antwoord toont Jan Smit zijn hart voor de club, al leidt deze uitspraak tot een interessant juridisch vraagstuk. Want wat heeft Jan Smit precies bedoeld met zijn antwoord? 

2. HEEFT JAN EEN GARANTIE GEGEVEN?

Jan heeft in aanwezigheid van het bestuur van FC Volendam deze uitspraak gedaan. Een eenzijdige rechtshandeling kan niet worden herroepen, tenzij een wettelijke regeling of partijafspraak dit anders maakt, maar daar lijkt geen sprake van te zijn. De garantstelling, nu deze voor FC Volendam enkel voordelen heeft en niet tot additionele verplichtingen leidt, is tot stand gekomen nu FC Volendam dit na kennisname niet onverwijld heeft afgewezen. Een garantie is geen wettelijke term en dus dient te worden uitgelegd wat dit inhoudt. Ook bij de uitleg van een mondelinge overeenkomst komt het aan op de zin die partijen over en weer redelijkerwijs aan de door hen gebezigde bewoordingen mochten toekennen en op hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten.

3. WAT HEEFT JAN GEGARANDEERD?

De toezegging van Jan kan op twee manieren worden uitgelegd.

Uitleg 1: Jan staat garant voor het tekort van de eerste 1,2 miljoen euro. Stel dat het tekort van FC Volendam slechts 800.000 euro bedraagt aan het eind van het jaar. In het scenario dat Jan garant staat voor alle bedragen tot 1,2 miljoen euro, dient Jan deze 800.000 euro te betalen. Bedraagt het tekort 1,6 miljoen euro, dan dient Jan het door hem afgegeven maximumbedrag van 1,2 miljoen euro te voldoen. Normaliter is dat de uitleg die past bij een toezegging dat iemand garant staat voor een zeker bedrag. Jan heeft echter niet toegezegd garant te staan voor 1,2 miljoen euro, maar voor “een tekort van” 1,2 miljoen euro.

Uitleg 2: Jan staat garant voor het tekort voor zover dit meer bedraagt dan 1,2 miljoen euro. Stel dat het tekort van FC Volendam wederom 800.000 euro bedraagt aan het eind van het jaar. In het scenario dat Jan garant staat voor een tekort van meer dan 1,2 miljoen euro, dan hoeft Jan niet bij te betalen. Bedraagt het tekort 1,6 miljoen euro, dan moet Jan 400.000 euro overmaken.

Wat heeft Jan nu bedoeld en wat heeft FC Volendam in deze omstandigheden redelijkerwijs mogen begrijpen? Van belang lijken de woorden “een tekort van”. Die lijken in te houden dat Jan ervoor in staat dat het tekort 1,2 miljoen bedraagt (waarmee lijkt te zijn bedoeld dat het tekort maximaal 1,2 miljoen bedraagt). Dat houdt in dat Jan ervoor zal zorgen dat het verlies niet groter is dan dit bedrag en dus dat hij het meerdere zal compenseren. Dat duidt dus op uitleg 2. Dit lijkt ook te volgen uit de omstandigheid dat Jan zijn garantie gaf als antwoord op de reactie van de voorzitter van de RvC dat het tekort geen 1,2 miljoen maar 2 miljoen zal bedragen omdat bonussen moeten worden uitbetaald als de club in de Eredivisie blijft. Jan antwoordde daarop: “Dit vind ik zo laag van je, Jaap. We hebben dinsdag vier uur gepraat en jullie van de rvc hebben alles goedgekeurd. Daarna hebben we een vredespijp gerookt en nu begin je zo. Ik zeg het liever niet, maar ik sta persoonlijk garant voor een tekort van 1,2 miljoen euro.” De toezegging van Jan lijkt daarmee een reactie op de mogelijke extra verliezen en lijkt dus te zijn bedoeld om dat risico af te wenden. Ook dit duidt op uitleg 2. Overigens lijkt uit dit antwoord te volgen dat Jan reeds enkele dagen eerder tijdens de vergadering met de RvC een garantie heeft verstrekt. Hopelijk is aldaar duidelijker afgesproken wat de garantie exact inhoudt.

4. KAN JAN NOG ONDER ZIJN GARANTIESTELLING UITKOMEN?

De mondelinge garantstelling die tijdens de supportersvergadering is gedaan is op zich onherroepbaar. Dat geldt ook voor de garantstelling die Jan enkele dagen eerder lijkt te zijn overeengekomen, tenzij partijen toen anders hebben afgesproken. De echtgenote van Jan kan de garantie echter mogelijk vernietigen als haar toestemming ontbrak, nu de garantstelling een zekerstelling voor de schuld van FC Volendam betreft en Jan dit anders dan in de normale uitoefening van zijn beroep of bedrijf lijkt te hebben gedaan. Volgens vaste rechtspraak gaat het bij die normale uitoefening van zijn beroep of bedrijf om handelingen die kenmerkend zijn in die zin dat zij in de normale uitoefening daarvan gebruikelijk zijn. Jan is bestuursvoorzitter van FC Volendam. Het lijkt ons vrij ongebruikelijk dat een bestuurder van een voetbalclub garant staat voor verliezen van die voetbalclub. Op zich kan Jans echtgenote de garantstelling vernietigen, tenzij FC Volendam te goeder trouw was. Dit laatste zal het geval zijn als de echtgenote heeft ingestemd en kan mogelijk ook het geval zijn als bijvoorbeeld de echtgenote bij de supportersvergadering aanwezig was en niet ageerde tegen Jans opmerking. Mocht de echtgenote willen vernietigen, dan lijkt het raadzaam dat goed te formuleren, nu enkel vernietiging van de mondelinge garantie nog niet een vernietiging van de eventuele garantie van enkele dagen eerder inhoudt.